Zaimek zwrotny seg (Refleksivt pronomen)

Temat dzisiejszego wpisu może wydawać się trochę zagadkowy, ale tak naprawdę słówko seg to nic innego jak nasze polskie “się” :)

W języku polskim zaimek ten nie jest odmienny. Czy podobnie jest w języku norweskim? Niestety, pod tym kątem jest nieco trudniej. Zaimek seg odmienia się tu bowiem przez osoby.

Spójrzmy:

Czasowniki, które łączą się z zaimkiem zwrotnym, określamy jako czasowniki zwrotne. Część norweskich czasowników występuje tylko w formie zwrotnej, np. skynde seg (śpieszyć się), konsentrere seg (koncentrować się). Inne z kolei, mogą stać się zwrotne poprzez dodanie zaimka seg. W takim przypadku czasownik zmienia swoje znaczenie, spójrzmy na poniższe przykłady:

Przykład #1
Jeg kler på barnet mitt. - Ubieram moje dziecko.
ale:
Jeg kler på meg. - Ubieram się.

Przykład #2
Emma liker fjellturer.  - Emma lubi wędrówki po górach.
ale:
Emma liker seg i Oslo. - Emma czuje się dobrze w Oslo.

Dodatkowe uwagi

W zdaniach przeczących ikke znajduje się za zaimkiem zwrotnym:

Jeg føler meg ikke bra i dag. - Nie czuję się dziś dobrze.

Nie wszystkie czasowniki, które w języku polskim są zwrotne, są zwrotne w języku norweskim.

Do tej grupy należą np. bade - kąpać się czy smile - uśmiechać się.

Popularne czasowniki zwrotne

bekymre seg (for) - martwić się (o)|
Jeg bekymrer meg for dere. - Martwię się o was.

bestemme seg (for) - decydować się (na)
Jeg har ikke bestemt meg ennå. - Jeszcze się nie zdecydowałam.

forandre seg - zmieniać się
Situasjonen har forandret seg mye de siste ukene. - Sytuacja bardzo się zmieniła w ostatnich tygodniach.

forberede seg (til) - przygotowywać się (do)
Peter forbereder seg til eksamen. - Peter przygotowuje się do egzaminu.

føle seg - czuć się
Hvordan føler du deg i dag? - Jak się dziś czujesz?

gifte seg (med) - wychodzić za mąż (za), żenić się (z)
Vi skal gifte oss snart. - Wkrótce zamierzamy się pobrać.

glede seg (til) - cieszyć się (na), nie móc się doczekać
Jeg gleder meg til sommeren fordi jeg elsker sol og varme. - Nie mogę doczekać się lata ponieważ uwielbiam słońce i ciepło.

kjede seg - nudzić się
Skal vi gå ut i kveld? Jeg vil ikke kjede meg hjemme. - Wyjdziemy dziś wieczorem? Nie chcę nudzić się w domu.

konsentrere seg (om) - koncentrować się, skupiać się (na)
Jeg må konsentrere meg om oppgaven. - Muszę skupić się na zadaniu.

kose seg - przyjemnie spędzać czas
Vi liker å kose oss foran peisen. - Lubimy przyjemnie spędzać czas przed kominkiem.

legge seg - położyć się, kłaść się spać
Jeg pleier å legge meg før klokka 11. - Zwykle kładę się spać przed godziną 11.

skille seg - rozwodzić się
De skilte seg i fjor. - Oni rozwiedli się w zeszłym roku.

skynde seg - śpieszyć się
Du må skynde deg! Butikken stenger klokka 19. - Pośpiesz się! Sklep zamykają o 19.

sole seg - opalać się
Er du glad i å sole deg? - Czy lubisz opalać się?

utvikle seg - rozwijać się
I jobben min utvikler jeg meg hele tiden. - W mojej pracy ciągle się rozwijam.

vise seg (at) - okazać się (że)
Det viste seg at han var uærlig mot oss. - Okazało się, że był wobec nas nieuczciwy.