Dopełniacz pozwala nam wyrażać przynależność. Jak go tworzymy? Otóż bardzo prosto, dodajemy literę -s do rzeczownika i gotowe!
Spójrzmy na kilka zdań:
- Karis leilighet ligger i tredje etasje. - Mieszkanie Kari leży na 3 piętrze.
- Det er Jans skjerf. - To jest szalik Jana.
- Jeg kjenner Emmas venner. - Znam przyjaciół Emmy.
- Magnus’ bror er eldre enn meg. - Brat Magnusa jest starszy ode mnie.
Analiza przytoczonych wyżej przykładów prowadzi nas do dwóch ważnych wniosków:
- gdy rzeczownik kończy się na -s, nie dodajemy do niego jeszcze jednej litery -s, tylko stawiamy apostrof, tak jak w przykładzie: Magnus’ bror
- rzeczownik, który występuje po s-dopełniaczu, jest w formie nieokreślonej: leilighet, skjerf, venner, bror
W tym miejscu pojawia się pytanie: Czy dopełniacz możemy utworzyć dla wszystkich rzeczowników, niezależnie od jego określoności bądź liczby? Tak, jak najbardziej :)
Spójrzmy:
- en gutts bok (en gutt - forma nieokreślona, l.poj.)
- guttens bok (gutten - forma określona, l.poj.)
- gutters bok (gutter - forma nieokreślona, l. mn.)
- guttenes bok (guttene - forma określona, l. mn.)
S-dopełniacz spotkamy również w wyrażeniach określających czas, wiek czy też liczbę, np.:
- to ukers ferie - dwa tygodnie wakacji
- tre års erfaring - trzy lata doświadczenia
- en fireroms leilighet - mieszkanie czteropokojowe
Przynależność możemy wyrazić także za pomocą przyimka til:
- leiligheten til Kari
- skjerfet til Jan
- vennene til Emma
- broren til Magnus
- boka til en gutt
Różnicy nie trzeba długo szukać :) Rzeczownik jest tu w formie określonej: leiligheten, skjerfet, vennene, broren
Na słówku til jednak się nie kończy :) Pozostałe przyimki pomocne przy określaniu przynależności to:
- på - gdy opisujemy cechy przedmiotów
- av - gdy mówimy o czymś, co stanowi część określonej całości / w wyrażeniach określających ilość
Poniżej garść przykładów właśnie z tymi przyimkami:
- fargen på jakken - kolor kurtki
- prisen på bilen - cena samochodu
- begynnelsen av året - początek roku
- hver av oss - każdy z nas
- mange av innbyggerne - wielu z mieszkańców
Mówiąc o przynależności, nie sposób pominąć określenia Hvem sin? - Czyj? :) Mając tak dużo informacji na temat dopełniacza, teraz z łatwością możemy odpowiedzieć na poniższe pytania:
Hvem sin leilighet er det? - Czyje to mieszkanie? (sin - ponieważ rzeczownik leilighet ma rodzaj męski)
Det e Karis leilighet. - To jest mieszkanie Kari
Hvem sitt skjerf er det? - Czyj to szalik? (sitt - ponieważ rzeczownik skjerf ma rodzaj nijaki)
Det er skjerfet til Jan. - To jest szalik Jana.
Hvem sine bøker er det? - Czyje to książki? (sine - ponieważ rzeczownik jest w liczbie mnogiej - bøker)
Det er guttens bøker. - To są książki chłopca.
Czy wyrażanie przynależności jest trudne? Mam nadzieję, że ten wpis rozwiał wszelkie wątpliwości :)