Szyk w zdaniach prostych w języku norweskim
W języku norweskim szyk wyrazów charakteryzuje ustalona kolejność. Z jednej strony to dobra informacja, ponieważ w oparciu o przejrzyste reguły łatwiej jest poznać język. Natomiast z drugiej strony, sztywne reguły niewątpliwie ograniczają naszą swobodę w jego użyciu.
Poniżej ilustracja przedstawiająca podstawowy szyk zdania w języku norweskim.
Podmiot i orzeczenie to kluczowe części zdania, pozostałe elementy widoczne na obrazku są opcjonalne. Co charakterystyczne, orzeczenie w języku norweskim ma swoje stałe miejsce w zdaniu - jest to miejsce drugie, zawsze obok podmiotu. Początek zdania może zająć ta informacja, którą chcemy podkreślić, zatem nie musi to być podmiot.
Przeanalizujmy kilka przykładów:
1) Vi går på kino i helgene. - Chodzimy do kina w weekendy.
Jest to najprostszy i najbardziej naturalny szyk wyrazów. Powyższe zdanie zawiera:
2) I helgene går vi på kino.
Zdanie drugie budują:
3) På kino går vi i helgene.
Tutaj elementami składowymi zdania są:
Na koniec weźmy jeszcze pod lupę zdania przeczące:
4) Vi går ikke på kino i helgene.
W zdaniach rozpoczynających się od podmiotu, słowo ikke znajduje się zaraz za orzeczeniem.
5) I helgene går vi ikke på kino.
W przypadku, gdy podmiot znajduje się na miejscu trzecim, ikke pojawia się dopiero za nim, ponieważ w zdaniach prostych orzeczenie i podmiot tworzą nierozerwalny “związek”.
W zdaniach prostych orzeczenie i podmiot tworzą nierozerwalny “związek”