Rzeczownik w liczbie pojedynczej
Ucząc się o rzeczownikach norweskich w liczbie pojedynczej, warto zwrócić uwagę na trzy bardzo istotne fakty:
-
Są trzy rodzaje: męski, żeński i nijaki - jednak nie zawsze rodzaj rzeczownika w języku norweskim, odpowiada rodzajowi jego polskiego odpowiednika - np. rzeczownik stół w języku norweskim ma rodzaj nijaki (et bord).
-
Każdy rzeczownik ma swój rodzajnik:
- en -> rzeczowniki rodzaju męskiego, np. en mann - mężczyzna
- ei -> rzeczowniki rodzaju żeńskiego, np. ei jente - dziewczyna
- et -> rzeczowniki rodzaju nijakiego, np. et barn - dziecko
-
Rzeczowniki występują w dwóch formach: nieokreślonej oraz określonej.
Forma nieokreślona rzeczownika = rodzajnik + rzeczownik:
- en mann
- ei jente
- et barn
natomiast forma określona rzeczownika = rzeczownik + rodzajnik dodany na koniec wyrazu (z wyjątkiem rodzaju żeńskiego):
- mannen
- jenta - rodzajnik ei zmienia formę na a
- barnet
Rzeczowniki, które kończą się na -e, otrzymują w formie określonej końcówkę -n / -t, natomiast w rodzaju żeńskim -e często ulega redukcji, np.:
- en plante - planten (roślina)
- et bilde - bildet (obraz)
- ei lampe - lampa (lampa)
Kiedy używamy formy nieokreślonej?
Przede wszystkim wtedy, gdy wprowadzamy nową informację, np.:
Jeg har en leilighet. - Mam mieszkanie
Jest to nowa informacja; nasz rozmówca nic nie wie o naszym mieszkaniu, dlatego rzeczownik jest w formie nieokreślonej - en leilighet.
Kiedy używamy formy określonej?
Gdy osoba / przedmiot o którym mówimy, jest znana / y naszemu rozmówcy, np.
Leiligheten er ganske stor. - Mieszkanie jest dość duże.
Rzeczownik w tym zdaniu jest w formie określonej - leiligheten - ponieważ nasz rozmówca, już wie z poprzedniej wypowiedzi, o jakim mieszkaniu rozmawiamy.
Kilka dodatkowych informacji o rzeczowniku:
- Nie wymawiamy litery ‘t’ przy rzeczownikach rodzaju nijakiego w formie określonej.
- Rodzaj żeński rzeczownika można zastąpić rodzajem męskim, dlatego też oba przykłady poniżej są jak najbardziej poprawne:
Jeg har ei søster. / Jeg har en søster. - Mam siostrę.